Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof.Dr. Vedat Işıkhan tarafından 2024 yılı için yeni asgari ücret zammını açıkladı. 2023 yılına göre yüzde 49 oranında artırılan asgari ücret net 17.002-TL oldu. 2024 yılının ocak ayından itibaren uygulanacak olan bu tutar ülkede bir aylık çalışma karşılığında verilecek asgari ücret olacak. 

Bir önceki yıla göre toplamda yüzde 100 den fazla artış olduğunu da belirten çalışma bakanının verilen asgari ücret ile alım gücünün son bir yılda ne seviyelere düştüğünden haberi elbette var. Ancak bakanlığından sonra adının hiç anılmayacağını bildiğinden bu gibi kelime oyunlarıyla ön plana çıkmaya çalışıyor.

Kaldı ki Cumhurbaşkanımız yeni yılın ortalarına kadar enflasyonun yüksek seviyelerde devam edeceğini ve sonrasında düşüş beklentisi içinde olduklarını açıkladı. Yani hedefleniyor demek istiyor. Tüm toplum biliyor ki bu hedeflemelerin yakın zamanda gerçekleşme ihtimali çok çok zayıf.

Dolayısıyla asgari ücrete yapılan zammın yılın ikinci çeyreğinde etki gücü sıfır olacak sonrası ise vahim bir hal. Elbette bu vahim hal ülkedeki çalışma gücünün neredeyse yarısından fazlası asgari ücretli olduğundan tüm çalışanları etkileyecek.

Son yıllarda gelir dağılımında yapılan düzensiz değişiklikler o kadar dengesizliğe yol açtı ki ülkede çalışanların çoğunluğu asgari ücrete göre gelir alır oldu. Bu durum tüm ücret gelirlerinin belirlenmesinde belirleyici oldu. Beyaz yakalı iyi ücret alan bir çalışan artık asgari ücretin çok yakınında gelir sağlıyor.

Çalışma bakanı ayrıca iktidar partisinin iktidar olduğundan bu yana asgari ücrette reel olarak 3,5 kat artış sağlandığını iddia ediyor. TÜİK’in sağladığı rakamsal veriler bu oranı kuruyor olabilir. Ama çalışanların geçim sağlama oranlarının da karşılaştırılması gerekmez mi? Çok eski yıllara da gitmeye gerek yok. Türkiye’de 10 yıl önce ücret geliri sağlayan bir işçi daha evvel bir ev ya da araba almayı hayal edebiliyordu. Peki ya şimdi bir çalışan gelecek için neler hayal edebiliyor?

Gözden kaçan bir diğer konu ise devletin tüm kurum ve kuruluşlarının asgari ücret çalışması ile işçi ve işverenin yanında olduğu kimsenin ezilmediği bir denge oluşturarak refah sağladığı söylemidir. Asgari ücretin belirlenmesindeki asıl amaç ülkede daha düşük ücret verilmesin ki refah seviyesinin düşmemesidir.

Oysa ülkemizde son yılların ekonomi politikaları ile çalışanların çoğu asgari ücret seviyesinde çalışmaktadır. Asgari ücreti büyük bir gururla açıklayan çalışma bakanı açısından değişen bir şey yok. Hatta devletin kurumları açısından da değişen bir şey yok. Bilakis devlet açısından asgari ücretin artışı demek sosyal güvenlik kurumunun daha fazla kesinti yapabilmesi demek. Devletin işveren payının daha fazla artması demek. Yani devletin sağladığı gelirlerin artması anlamına geliyor asgari ücretteki her artış. 

2023 yılında TÜİK % 64 olarak açıkladığı enflasyon ile asgari ücret çalışma komisyonunun da işini kolaylaştırmış oldu. Nitekim toplumda inandırıcılığı olmayan enflasyon sadece maaş zamlarında kullanılır oldu. Toplumun inanmakta güçlük yaşadığı enflasyon oranının hesaplama şekilleri değiştiği gibi bu durumdan kamuoyunun da bilgilendirilmesinden kaçınıldığı bir dönemi yaşıyoruz.