Lise yıllarında Mersin Anadolu Öğretmen Lisesi sıralarında Silifke Oyunları (silifkenin yoğurdu ah seni kimler doğurdu) oynamış birisi olarak biraz kendimi genç hissettim. Üniversite yıllarında Malatya Yöresi oyunlarına merak salıp biraz oynamış hiç memleketim Gümüşhane ve Karadeniz oyunlarında horona girmemiş birisi olarak dün akşam Düzce Belediyesi’nin organize ettiği kapalı spor salondaydım.

Dün akşam Kabardinka’yı soluksuz gözlerim kırpmadan izlerken gösterinin sonunda gösteride tercüman sunuculuk yapan hanım efendi programın sonunda yanlış anlamadıysan Kabardinka ile cep (doğaçlama Kafkas dansı)yapmak isteyen geçlerimizi sahneye bekliyoruz derken 10 yıldır Düzce’de yaşayan birisi olarak bir Kafkas dansı öğrenmeme ayıbını, ezikliğini ve eksikliğini yaşadım.

İçimden sahneye atıp bilmeden gördüklerimi taklit ederek Kabardinka’dan bir hanımefendi ile 1 dakika Kafkas dansı yapamama üzüntümü anlatamam. Kendime bu konuda söz vererek ayakta alkışlayarak tıka basa solunu en son terk ederken halen tüylerim diken dikendi.

İnternetten baktığımda Kafkas danslarından nasıl bahsediyor diye aşağıdaki bilgileri buldum.

Yüzyıllardır oynanan Kafkas oyunları, insanın kendi tarihini, inanışını, kahramanlıklarını anlatıyor. O yalnızca bir halk oyunu olmasının çok ötesinde. Kadına saygı duymayı, kadınla birlikte hareket etmeyi, gülümsemeyi, hürmeti, gururu, cesareti ve mertliği temsil ediyor.

Danslarda erkeğin kol hareketleri kartalın uçuşunu andırır. Kadını sol yanından geriden takip eder; asla temas etmez. Sağ eli gökyüzünü, sol el ise kadını koruyacak şekilde açıktır. Danslarda erkeğin kadını azıcık geriden uçar gibi izlemesi "Kartalın sülünü gökte kovalaması" biçiminde yorumlanır. Erkeklerde ayaklar sert ve ani dönüşler yapar; bu savaş ve kavgayı temsil eder. İlginç olan şudur; erkekler savaş sırasında bile sırtlarını kadınlara çevirmez. Bunun bir başka manası da kadınını koruyacağının ispatı ve kendine güvenidir. Kadınlar ise kaygan bir zeminde kayıyor gibi süzülüp mimin adımlar atar. Kadınların alkışları da kendileri gibi narindir. Parmak ucunda avuç içlerine hafifçe vurmak yeterlidir.

Kötüler hep siyah ve yüzleri görünmeyen kıyafetler ve kavgaları ayıran kadınların kavganın arasına attığı bir beyaz örtü. Bütün kavgayı bitirebiliyor.

Kadınlarda ki giyim Arap dünyasındaki gibi cinselliği öne çıkaran görüntüden eser dahi anımsatmadan zerafeti ve asaleti temsili ile kıyafetlerdeki detay ve başı dik hanım efendileri ve beyefendileri izlerken asırlarca Rusya’nın asimilasyon politikalarına boyun eğmeden dimdik duran Şeyh Şamil’in torunlarının başı dik duruşlarına bir kez daha şahitlik ettim.

Abhaz ve Çerkez halkların savaşçı ve özgür kimliği oyunlarına giyim kuşamlarına dahi yansıması halen devam ediyor.

 Kafkas danslarında kadın ve erkek birlikte oynuyor. Kafkas dansı, kadına saygı duymayı, kadınla birlikte hareket etmeyi, hürmeti ve gururu mertliği ve cesareti temsil ediyor. Kızlarda zarafet, asalet; erkeklerde kahramanlık, cesaret ve atiklik ön plana çıkıyor. Kadınların tıpkı bir ceylan gibi süzüldüğü daha naif başka bir dans yoktur herhalde.

Erkekler ise hareketlerinde ritmik ve hızlı olmak zorundadır. Cesaret ve kahramanlığın gösterisinde erkek daima vücudunu ve başını dik tutmalıdır. Fiziksel olarak yapılması zor hareketlerde bile rahat ve hoşgörülü görünmeli, tebessüm etmelidir.

Kahramanlık, asalet ve zarafet ile özdeş olan Kafkas dansları, yüzyılları aşan tarihe sahip. Zaman içerisinde oynanmış, unutulmuş; yerine yenisi gelmiş, anlamını, biçimini değiştirmiş ama özünde hep aynı ruhu saklamıştır.

O ruhun önünde saygıyla eğiliyor Kabardinka’yı canı tekrar gönülden alkışlıyorum.

Kabardinka’yı Düzce ile buluşturan Düzce Sanat Şehri yapılması konusunda emek sarf eden herkese başta Belediye Başkanımız Sn Dr.Faruk Özlü’ye şükranlarımı sunuyorum.

Düzce adına teşekkür ederiz.