Asgari ücret ve emekli maaşlarına yapılacak zamlar, gözü doymayan ev sahiplerini yeni stratejiler geliştirmeye itti.

Kiralık ev ilanlarının bir kısmı, ilan sitelerinden kaldırılmaya başlandı. Ev sahipleri, maaş artışlarını fırsat bilerek, kiraları yüksek tutarlarda yeniden ilan açmayı planlıyor.

Artan kira fiyatları ve mevcut ekonomik koşullar nedeniyle kiracılar üzerindeki mali yük ağırlaşıyor.

Fakat kiralık ev ilanları çoğalmaya başladı. Büro ofis kiralık ilanları da ciddi manada artmaya başladı.

Bu arada kiralık dükkan ve iş yeri bulmak halen çok zor olmaya devam ederken dükkan kiralarında astronomik rakamlar konuşulmaya başlandı. Bu da belli sektörlerde fiyatları iyice çılgın şekilde artırmaya devam ediyor.

Yemek sektörü ve market sektöründe kira ve eleman giderleri eskiden giderin %40-50 iken yılbaşı itibari ile bu oran %60-70 leri buluyor.

Cirolar artmıyor. Kârlılıklar artmıyor. Maliyetler artınca özellikle finansman maliyeti   net kârlılıkları alıp götürürken ciddi firmalar döngüyü sağlamakta zorlanmaya başladılar.

Geçen gün Türkiye’nin önde gelen 3 harfli bir market yöneticisi ile görüştüğümde eleman bulamıyoruz. Verimsiz 850 mağazamızı kapattık. Ay başında kira, elektirik ve maaşları ödemekte ciddi sıkıntılar yaşamaya başladık dedi.

Para piyasalarında bir bollaşma olmaz ise 2025 geçen yılı 2024 yılını aratacak gibi.

Bu arada bu marketlere iş yeri kiraya veren mülk sahipleri yaptıkları eski sözleşmelerde kira artışlarında enflasyon ne olursa olsun %10 dan fazla kira artışı yapılamaz maddesinden dolayı bazı işyeri kiraları 1+1 evden daha düşük durumda.

Gelelim ev sahiplerine.

Bir emlakçı dostumu böyle bir yazı yazacağım için aradım.

Ev ilanları arttı. Büro ofis ilanları arttı sebep nedir.

Suriye’liler gittiği için ev kiraları artmadı. Düzce’de çok göçmen yok. Olan göçmenlerde yerel halkın oturmadığı deprem öncesi çok eski binalarda çok yüksek kiralara oturuyorlar.

Peki kiralık ev ilanları çok fazla neden dediğimizde.

1.Ev sahipleri yaptıkları kira sözleşmesinde TEFE-TÜFE %60 zam yapmaya çalışıyor. Sözleşmeye istinaden. Fakat piyasada bu kadar artmadı. Kiracı zam yapmaktansa evi boşaltıp başka bir eve daha uyguna kiraya geçiyor. Ev sahipleri sözleşme oranlarında zam yapmaktan vaz geçmeliler. Yada aynı apartmanda ilan var 10.000TL ama eski kiracı 8.000TL kira verirken %20 zam yapacağına %60 zam yapmak isteyen ev sahibi kiracısının aynı apartmanda daire değiştirdiğine şahit oluyoruz.

2.Yeni evlenenler eskisi gibi anne ve baba ile özellikle bu zamanda beraber yaşamaya tekrar başladılar. Kaynanalar ayrı ev istiyordu. Ama hayat pahalılığı ve geçim sıkıntısı ile bu durum maalesef biraz zor olmaya başladı. En azından borçlarınız bitene kadar çocuk olana kadar beraber oturuyorlar. Bu durum beyaz eşya satışlarını dahi etkiliyor.

3.Ev kiralarını ödemekte zorlanan aileler 3-4 yerde gördüm 2+1 evleri dahi bölerek aile ile paylaşmaya başladı. Kapıdan sonra giriş koridorunda ikinci bir kapı alçıpan bölme ve aileler anne ve babalarının yanına taşınıyorlar.

4.Köyde yaşam tekrar revaçta. İnsanlar tersine göç ile köyde yaşayıp kira vermeyip kiraya verecekleri para ile yaşamaya gayret ediyorlar.

5.İnternetten satışlar ciddi arttı. Evden çalışmalar arttı. İnsanlar evlerinin bir odasını ofis yapıp ofis ve büro tutmadan evden çalışmaya başladı. Ve bu durum çoğalmaya devam ediyor.

6.Eskiden olurdu şimdi daha fazla.4-5 tane genç hiç birbirlerini tanımadıkları halde bir araya gelip ev tutup ortak yaşamaya başladı.2.El eşya satanların işleri maşallah çok iyi.

Neyse ev sahipleri çok dertli . 5 Milyon verip ev alıyoruz 20 bin liraya kiraya veremiyoruz. Kiracılarda 20 bin lira maaş alıyoruz 15 bin lira kira mı olur diyorlar.

Neticede herkes bir arayış içerisinde çözüm üretmeye çalışıyor.

Ev sahipleri sözleşmelerini gözden geçirmeli. Ev kiraları enflasyon oranında artmadı. Evler pahalı yapacak bir şey yok.

Kiracılar gelirlerine göre çözümler üretmeli.

Bu arada hayat pahalılığı doğum oranlarını düşürdü. Evlenme yaşlarını yükseltti. Hatta boşanma oranlarını çok artırdı. Esas konuşulması gereken bunlar.

Bu durum bir ulusal güvenlik meselesi olmaya başlamış durumda.

Nüfus yaşlanıyor. Emekliler artıyor. Bu durum herkesin ekonomisini bozuyor.